در رنکینگ جهانی دادهباز کشورهایی که به صورت سبز رنگ هستند دادهی بودجه را به صورت باز ارائه می دهند که با رجوع به صفحه هر کشور میتوان به سامانهها نیز دسترسی داشت:
صفحه شاخص بودجه: https://index.okfn.org/dataset/budget/
[justify]شورای شهر بارسلونا با هدف افزایش شفافیت و دسترسی شهروندان به وضعیت مالی شهرداری و بودجه سالانهی شهر، وبسایت «بودجهی باز» را طراحی کرده است.[/justify]
[justify]در این سامانه اطلاعات کلی و ریز بودجه تا سال ۲۰۱۳ موجود است. در صفحهی نخست آن مشخص شده درآمدها و منابع چه میزان است و از کجا تامین میشود و در نهایت برای چه هزینه خواهد شد.[/justify]
در بخش جزئیات بودجه، بهصورت گرافیکی این بخشها نمایش داده شده است:
[justify]* درآمدها: مالیات بر دارایی، کمکهای دولت مرکزی و …[/justify]
[justify]* منابع چگونه هزینه میشود: مواد و مصالح، حقوق پرسنل، سرمایهگذاری در زیرساختها و داراییهای عمومی، واحدهای مرتبط با شورای شهر و…[/justify]
[justify]*منابع برای چه هزینه میشود: مسکن و شهرسازی، خدمات عمومی، امنیت و جابجایی، حملونقل عمومی، آموزش، فرهنگ و …[/justify]
در این قسمت، فایلهای بودجه با فرمت CSV و Excel برای دانلود موجود است.
[justify]در هر کدام از ردیفهای هزینهای، جزییات ریزتری به زبان ساده بیان و هزینه تمامشده و عدد بودجه مصوب درج شده است. بهعنوان مثال بخش مسکن و شهرسازی، دارای چنین ردیفهایی است:[/justify]
[justify]در سامانهی «بودجهی باز» بارسلونا، صورتحسابهای پرداختشده متناسب با هر حوزه با نام شرکت یا فرد دریافتکننده منتشر شده است و بهسادگی میتوان در هزینههای مختلف شهر جستجو کرد. بهعنوان مثال، در سال ۲۰۱۹ چه شرکتهایی از بودجهی عمومی برای حملونقل عمومی اعتبار دریافت کردهاند.[/justify]
و در پایان مناسب دیدم اضافه کنم با تجربهای که نگارنده در خصوص تهیهی گزارش بودجه به زبان ساده، برای شهرداری تهران دارد، طراحی و پیشنهاد ایجاد چنین سامانهای میتواند مایهی خیر و برکت باشد و گامی برای شفافکردن و قابلفهمتر کردن سند پیچیده، دشوار و ترسناکی چون بودجه!
شکل2، تصویری از داشبورد درآمدهای دولت را در چهار سطح نشان میدهد که به تفکیک درآمد اختصاصی و عمومی و همچنین درآمد ملی و استانی قابل فیلتر است. امکان جستجوی اجزای درآمدی در جزئیترین سطح فراهم شده است.
شکل 2. تصویر داشبورد درآمدهای دولت، جدول 5 ماده واحده
منابع عمومی و اختصاصی پس از حصول در اختیار دستگاههای اجرایی قرار میگیرد. در شکل 3، تصویر داشبورد بودجه دستگاههای اجرایی اصلی به تفکیک آورده شده است. در لایحه 1401 در مقایسه با لایحه 1400، بودجه دستگاههای اجرایی در دو سطح «دستگاههای اصلی» و «دستگاههای تابعه» آورده شده است.
شکل 4 تصویر بودجه استانی در ایران را نشان میدهد. استانهای با بیشترین و کمترین بودجه به تفکیک نوع بودجه آورده شدهاند. همچنین سرانه بودجه هر استان بر حسب جمعیت قابل انتخاب و تحلیل است.
شکل 4. تصویر داشبورد بودجه استانی، جدول10 ماده واحده