موضوعی با عنوان نقش مهم شفافیت در نهادهای تنظیم گر مانند شورای رقابت و لزوم عدم وجود تعارض منافع در آنها توسط دکتر فرشاد فاطمی(هیئت علمی دانشگاه شریف و عضو شورای رقابت) در پنل تنظیم‌گری که پنل محوری کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی بود،مطرح شد.
قصد داریم برای ادامه مباحث جلسه ای خدمت ایشان برسیم که استقبال هم کردند.
1 پسندیده
توضیحات بیشتری رو میتونید بفرمایید؟
دقیقا چه نهادهایی مدنظر هست؟
هنوز دقیق نشدیم
اما یکی از مثال هایش همین شورای رقابت خودمان هست که دکتر فاطمی به برخی شفاف سازی هاش اشاره کرد
درمورد خود تنظیم گری هم که شاید خود مباحث کنفرانس و اندیشکده مطالعات حاکمیت شریف به درد بخوره خصوصا مباحث دکتر امامیان
این موضوع را قرار دادم تا یادمان نرود و ادامه دهیم
به نظرم بعد از جلسه با دکتر فاطمی و امامیان و حتی طرحی برای شفافیت regulator ها اتفاق خوبی میتونه بیفته
تازه تجربیات جهانی هم میشه بررسی کرد
مثلا نهادهای تنظیم گر در انگلستان چه شاخص های شفافیتی دارند؟
نهادهای تنظیم‌گر مثل شورای رقابت احتمالا مطرح هست.
باید با کارویژه دید به نظرم
مثلا ماژول شورا / مسئولین / تعارض منافع / درب‌گردان / انتخابات میخوره به این مورد
پیشنهاد به شورای رقابت (بر اساس ارائه شفافیت شوراها و جلسات کمیسیونی):
1
پخش زنده جلسات شورا
پخش زنده و آرشیو جلسات گذشته. مثال شورای شهر تهران که کار خود ماست و تجربیات جهانی
2
خلاصه‌ی مکتوب مذاکرات
چیزی شبیه به همان صورت جلسات شما که روی سامانه قرار می‌دهید.
3
مشروح مذاکرات
پیاده شدن مشروح مذاکرات بدون هیچ کم و کاستی و ذکر تمام جزئیات
4
حضور و غیاب
انتشار اسامی حاضران و غایبان/ انتشار اسامی میهمانان/ انتشار اسامی افرادی که جلسه را ترک می‌کنند/گاهی اوقات اسامی افرادی هم که تأخیر دارند جزء حضور و غیاب محسوب می‌شود.
5
اعلام آراء
رای هریک از اعضا به صورت شفاف برای پاسخگویی آن عضو شورا نسبت به تصمیمش
6
دستور (برنامه) جلسات:
دستور جلسه برای شورا کاملاً مشخص است. هر شورا می‌داند که جلسه بعدی قرار است به چه چیزی بپردازد. اما وقتی در مورد شفافیت دستور جلسات صحبت می‌کنیم، علاوه بر شورا مردم نیز باید بدانند. چرا؟ چون دانستن عموم مردم از این که شورا در آینده قرار است چه جلسه و با چه دستوری داشته باشد، به آنها کمک میکند که اگر فردی ذی‌نفع است، یا حرفی دارد و یا قرار است حقی از حقوق وی در آن جلسه مطرح شود، فرصت مداخله، مشارکت و تأثیرگذاری پیدا میکند. وقتی دستور جلسه مشخص و در اختیار مردم قرار گرفته باشد خیلی از بحث‌های تعارض منافع، مجدد قابل تحلیل و اثرگذاری است.
نمونه‌ای از شاخص‌هایی که در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد:
1- الزام قانون به فراهم کردن امکان حضور مردم
2- تأیید عمومی بودن جلسه توسط رئیس (امضاء و مکتوب)
3- الزام به انتشار اعلامیه جلسه (48 ساعت قبل از جلسه)
4- ارائه دستور جلسات به صورت طولانی مدت (9 ماه قبل)
5- ارائه زمان و مکان جلسه بعد در پایان جلسه
6- ارائه گزارش‌هایی که در جلسه قرائت شده است.
7
اعلام تعارض منافع
مفهوم تعارض منافع که سرریشه مفاسد است و هیچ خطا و اشتباه و لغزشی نیست مگر این که از یک یا چند تعارض منافع نشأت میگیرد اساساً در کشور ما یک مفهوم جدیدی است. در اینجا به توضیح بسیار مختصری درباره تعارض منافع می‌پردازیم. در شوراها که تصمیم گرفته می‌شود ممکن است خود فرد نسبت به آن تصمیم منفعتی داشته باشد و فرد را در ریسک خطا قرار دهد و بجای این که فرد طرف عالی را بگیرد طرف منفعت شخصی، قومی و یا استانی خود را بگیرد و این موجب فساد می‌شود. به همین خاطر یکی از اولین مکانیزم‌های مقابله با تعارض منافع، اعلام تعارض منافع است که افراد را ملزم می‌کنند که اگر در محل تعارض منافع قرار گرفتند باید آن را اعلام کنند. این یک الزام قانونی است و اگر کشف شود که فردی تعارض منافع خود را اعلام نکرده است جرم است و حداقل مجازات آن سلب صلاحیت کامل می‌شود چون ورود در عرصه‌های ملی یعنی اعتماد عمومی و تا وقتی اعتماد عمومی وجود دارد فرد شایسته خدمت دارد. پس در اینجا الزام قوانین به خوداظهاری اعضاء را نسبت به وجود تعارض منافع داریم که یکی از مکانیزم‌های آن ترک جلسه بعد از خوداظهاری تعارض منافع است و تعارض منافعی که فرد اعلام کرده و اقدامی که متناسب با تعارض منافع اتفاق افتاده، در مشروح مذاکرات گزارش می‌شود.
8
امکان حضور مردم
وقتی امکان حضور عموم مردم میسر باشد درواقع امکان حضور مجریان، ذینفعان، اصناف و هر کسی که قرار است از تصمیمات مطلع باشد وجود دارد.
در اینجا به چند مکانیزم قابل توجه از امکان حضور مردم می‌پردازیم:
- الزام قانون به عمومی بودن جلسات
- الزام به پر کردن فرم خاص توسط نمایندگان برای محرمانه شدن قسمتی از جلسه
- اعلان 28 روز و 5 روز (قطعی شدن تصمیم)
- فراهم‌سازی امکان حضور مردم
قاعده مفروض علنی و عمومی بودن جلسه است که برای آن رویه‌هایی مشخص می‌شود و مسیر خلاف آن دشواری ایجاد می‌شود. یک مکان مشخص وجود دارد که مردم عادی بتوانند شرکت کنند و در جلسه حضور یابند. با این شرایط که حق رأی و حق صحبت نداشته باشند.
9
مستندات شورا
تمامی دستورات و مستندات مرتبط با جلسه از مشروح مذاکرات و هر چیز دیگه‌‌‌ای که مربوط به آن جلسه است قابل دسترسی است. در یک نمونه از جلسات شورایی شهر شیکاگو می‌توان بر روی هر یک از مشخصات جلسه از جمله: تاریخ جلسه، زمان، مکان، جزئیات جلسه، اعلامیه جلسه، دستور جلسه، خلاصه و ویدیوی جلسه، مکتوب و مشروح جلسه کلیک کرده و اطلاعات لازم را دریافت کرد.
10
شفافیت مالی
حقوق اعضای شورا به چه صورت است. و هزینه‌های کاری نمایندگان شورا
11
گزارشگری تخلف
گزاشگری تخلفات توسط عموم مردم و اهدای جوایز به منظور ترغیب و مشارکت بیشتر
تذکر:بند 23 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به موردی اشاره میکند که مبتلا به شورای رقابت است:
۲۳. شفاف و روان‌سازی نظام توزیع و قیمت‌گذاری و روزآمدسازی شیوه‌های نظارت بر بازار.
مشارکت تمام ذینفعان در اتخاذ تصمیمات کلان ضروری است
«ترکیب متناسب» رکن اصلی نهادهای تنظیم‌گر در اقتصاد
شناسه خبر: ۴۹۶۹۲ ۲۸ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۱:۴۰ نام نویسنده: محمد عظیم زاده آرانی
دسته : دولت و حاکمیت, یادداشت
http://moqavemati.net/49692/