سازمانهای ناظر بر پارلمان یا همان Parliamentary Monitoring Organizations سازمانهای مردم نهادی (نه لزوما سمن) هستند که اصطلاحا به آنها جوامع مدنی نیز گفته می‌شود، که وظیفه‌ی خود را بررسی و نظارت بر رفتار و عملکرد پارلمان دانسته‌اند و در واقع حلقه‌ی واسطی هستند میان مردم و نهاد قانون گذاری. در حال حاضر بیش از 200 سازمان ناظر بر پارلمان وجود دارد که بر تقریبا 100 نهاد قانون گذار در کشورهای مختلف فعالیت می‌کنند. این سازمانها وظیفه دارند تا عملکرد پارلمان را بررسی کرده و آن را نقد کنند. البته کار به همینجا ختم نمی‌شود. یکی دیگر از مهمترین وظایف این سازمانها دادن راه حل به نهاد قانون گذاری در مشکلات و مسائل گوناگونی است که پارلمان با آن برخورد کرده است.
از طرفی این سازمانها تلاش می‌کنند تا اطلاعات پارلمانی بروز را همیشه از پارلمان مطالبه کنند و مردم را از آخرین اطلاعات پارلمانی آگاه سازند. بعبارتی این سازمانها یک نهاد واسط است که تلاش می کند مردم را هرچه بیشتر در فرآیند های پارلمانی مشارکت داده و از اخبار و داده‌های پارلمانی بهره مند سازد و از طرفی تلاش می‌کند تا بعنوان یک اتاق فکر برای بررسی مشکلات پارلمانها و ایجاد راه‌حل برای آنها باشد. یک بازی برد برد برای پارلمان و مردم! البته توجه دارید که این سازمانها مردمی هستند و خود مردم این نهادها را ایجاد و شکل می‌دهند.
برای آشنا شدن بیشتر با این سازمانها چند مثال زیر را ببینید:
«البوصله» (بمعنی قطب نما)، یک سازمان مردم نهاد در تونس است که کار خود را با عکس گرفتن از جلسات علنی برای پیگیری میزان مشارکت عموم در صحن علنی شروع کرد. هم اکنون این سازمان در وبسایت خود، حضور و غیاب نماینگان پارلمان، خلاصه‌ی جلسات کمیسیون، آراء نمایندگان، اسناد پارلمانی و دیگر اطلاعات پارلمانی را منتشر می‌کند. در حالیکه این وظیفه‌ی خود پارلمان است که چنین اطلاعاتی را در اختیار مردم بگذارد، این سازمان ناظر بر پارلمان، این خلاء را بخوبی برای مردم خود پر کرده است.
گاهی پارلمان اطلاعاتی را منتشر می‌کند ولی استفاده و یا فهم این اطلاعات برای عموم مردم بسیار سخت است. سازمان ناظر بر پارلمان آفریقای جنوبی و MZELANDO در کنیا با استفاده از داده‌های ناقص پارلمانی توانستند قوانین در حال بررسی در پارلمان، قوانین و مقررات پروسه‌ی قانونگذاری مشروح مذاکرات پارلمان‌های خود را در اختیار مردم قرار دهند. این سازمانها تلاش می‌کنند تا مردم راحت تر از اخبار و اطلاعات نمایندگان خود در پارلمان آگاه شوند و بفهمند که چه قوانینی در حال تصویب شدن است. این اطلاعات نه تنها برای مردم که برای خود نمایندگان پارلمان نیز بسیار مفید است چرا که موجب می‌شود خود نمایندگان از وضعیت کلی تمامی قوانین و طرح‌ها در پارلمان آگاهی یابند و وضعیت هر کدام را بررسی کنند. CIUDADANO در شیلی و Curul 501 از دیگر سازمانهای ناظر بر پارلمان هستند که اقدامات مشابهی نیز انجام داده اند.
با این اوصاف، ما میتونیم یک PMO باشیم یا موسس اولین PMO در کشور عزیزمون باشیم؟
