شفافیت دانشگاهها و مراکز آموزشی مانند سایر نهادها و سازمانهای دولتی، برکات زیادی از جمله بهبود کارآمدی وو اصلاح فرایندهای اداری، جلوگیری از فساد اعم از سوء استفاده مالی و اسراف و …، افزایش پاسخگویی مسئولین و مدیران، امکان مشارکت دانشجویان در تصمیمات و … خواهد شد. در این خصوص اخیرا تلاشهای خوبی در برخی دانشگاههای کشور در حال انجام است و پیشرفتهای قابل توجهی هم داشته است.
تبیین ابعاد، مولفه ها و شاخصهای شفافیت و ثبت تجربیات موفق در این حوزه می تواند برای سایر فعالین و دغدغهمندان این حوزه راهگشا باشد.
دانشگاه صنعتی اصفهان
ما نزدیک به 9 ماهه که توی سه حوزه شفافیت داریم توی دانشگاه صنعتی اصفهان کار می کنیم و خدا رو شکر به موفقیت های خوبی هم رسیدیم. اولین و مهم ترین حوزه ای که تا حالا کار کردیم، حوزه مالیه. تا الان همه مجموعه های دانشجویی گزارش مالی یک سال گذشته رو به صورت داوطلبانه و خود اظهاری شفاف کردند. یعنی بدنه دانشجویی با این مطالبه آشنا شده و کاملاً همراهه.
بعد از اون معاونت فرهنگی دانشگاه هم پای کار اومده و این نوید جلو رفتن کار توی فضای مدیریت دانشگاهه. معاون کنونی امور فرهنگی دانشگاه مون دکتر نحوی رییس کارگروه شفافیت و عدالت استان اصفهان هستند.
بعد نهاد رهبری گزارش یک سال اخیر رو منتشر کرده و به خاطر بدبینی که نسبت به این مجموعه توی دانشگاه وجود داره، این حرکتشون خیلی بازخورد مثبت داشته. و در آخر حوزه اسلامی دانشگاه هم وارد کار شده و انشالا هفته آینده منتشر می کنه گزارشش رو.
حوزه بعدی شفافیت عملکرد دانشگاه توی قسمت کارمندیه. بعد از جلب موافقت مدیریت داریم یه اپلیکیشن طراحی می کنیم که با نمره دهی به کارمندان، اعلام نظر در مورد عملکردشون و یه سری جزییات دیگه بتونیم عملکرد این قشر رو افزایش بدیم.
قسمت آخر هم شفافیت در حوزه شوراییه. ما میخوایم با طراحی یه سامانه، چالش هایی که برای مدیریت به وجود میاد رو با عموم دانشگاه مطرح کنیم و با نظر خواهی از مردم، برای اون مشکل تصمیم بگیریم و راه حل پیدا کنیم.
در حال حاضر دو سه روزیه که در حال طراحی سایت هستیم و فعلاً بیشتر تمرکزمون روی قسمت مالیه. سوالی که دارم اینه که سایت رصد، مطالبه و انتشار اطلاعات دانشگاه برای شفافیت، چه قسمت هایی باید داشته باشه؟
حامد کاظم زاده
جنبش عدالتخواه دانشگاه صنعتی اصفهان
- شفافیت منابع درآمدی
- شفافیت هزینه ها به تفکیک معاونت و دانشکده ها
- شفافیت تمامی مصوبات و دستورالعمل های معاونت ها و شوراهای مختلف
- شفافیت اموال و دارایی دانشگاه
نویسنده: میلاد ذوالفقاری
علاوه بر اینها که تو پیام بالا نام برده شده، بنده هم قبلا براساس اتفاقاتی ک تو دانشگاه بخاطر کارای فرهنگی یا کانون ها و انجمنهای علمی بهش برخورده بودیم، به این موضوع فکر کرده بودم. نمیدونم حرفم چقدر به حالت استاندارد و حرفه ای قضیه نزدیکه. اما میگمشون و برای هرکدوم هم مثالی میزنم. شاید کمکی کنه به کارتون یا لااقل ذهنتون:
۱. شفافیت هدیه ها و امکانات اساتید و کارمندان
(مثال: ما تو دانشگاه مون اردوهایی داریم که سالانه صرفا برای اساتید و کارمندان برگزار میشه و خب اخرینش اردوی بازدید اساتید و کارمندان دانشکده الهیات از رآکتورهای اتمی بوشهر بود!! با هواپیما رفتن و اومدن و سه روزم اونجا بودن و ده پونزده تا روحانی که تا حالا خیلی از کتابخونه های همین قم رو هم ندیدن، رفتن از راکتور هسته ای بازدید کردن!!)
۲. شفافیت مصوبات شوراهای خاص دانشگاه!
(مثال: ما تو دانشگاه مون یه شورای تقریبا خودساخته!! داریم که بهش میگن «شورای معیٖن» و تمام تصمیم گیری ها یه دور از زیر دست این شورا ردمیشه ظاهرا! تقریبا میشه گفت هیچ محدودیتی نداره و گاهی از هیچی هم تبعیت نمیکنه!! اعضاش هم دقیقا «کله گنده های دانشگاه» هستند به لحاظ علمی یا فرهنگی یا حراستی!! اینا کلا تو همه چی حق وتو دارن. بخوانید حدیث مفصل را.)
۳. شفافیت گردش مالی داخلی نهادهای دانشجویی
(مثال:
۳.۱. فلان انجمن علمی میخواد جلسه سخنرانی برگزار کنه، میره مثلا یک میلیون بودجه میگیره، یه استاد میاره برا اون جلسه دوساعته، تو فاکتور هدیه استاد می نویسه ۹۰۰هزار تومن، اون وقت کارت هدیه میخره برا اون استاد، صد هزار تومن! اعداد ریز انتخاب شدن چون فرضی هستند! ضمنا فاکتورهای بسیج رو از این بخش مستثنی کنید چون اونا اقابالاسر مالی خودشونو دارن و فقط بودجه مشترک با دانشگاهو میتونیم ازشون مطالبه کنیم.
۳.۲. فلان انجمن علمی میخواد یه اردو برگزار کنه با هزینه ۳۰میلیون تومن، و برگزار هم می کنه و فرض میکنیم که فاکتورها رو هم درست میزنه. اما با دو تا تماس به فلان نهاد و واسطه فلان استاد و اینها، هتل رایگان گیرش می اومده و غذای کم هزینه و … می تونسته هزینه رو به ۲میلیون تومن کاهش بده! اعداد البته این دفعه واقعی هستند! مشکل هم اینه که بخاطر کمتجربگی یا بیاطلاعی و … اساسا نمیدونسته که چنین اتفاقی هم ممکنه.خب حتی این «نمیدونسته» هم با شفافیت قابل حله…)
همشو مالی نگم:
۴. دسترسی به اطلاعات (داده باز استاندارد) مورد نیاز انجمنهای علمی و فرهنگی و نهادهای دانشجویی
(مثال: خیلی وقتا وقتی یه انجمن میخواد برنامه ای علمی یا فرهنگی برگزار کنه، یه سری اطلاعات واقعا کارشو راحت تر میکنن. مثلا لیست شرکت های طرف قرارداد با دانشگاه، لیست هتل های طرف قرارداد، بیمارستان های طرف قرارداد. حتی لیست اساتید نقد فیلم!
بعضی جاها یجورایی این لیستو در اختیار قرار میدن. مثلا نهاد رهبری یه سامانه جامع آموزش مجازی داره که توش میشه یه لیست ناقص و شکسته بسته پیدا کرد از اساتید مورد تایبد یا طرف قرارداد نهادرهبری، برا وقتی که تو دانشگاه ها بخوان دعوت شون کنن. لیست خیلی داغونی که همه هم بش دسترسی ندارن! اما خب خیلی وقتا کار راه انداخته!)
پس:
۴.۱. داده باز اطلاعات اساتید
(اگر درست تیتر زده باشم!!)
منظور سامانه یا زیرسامانه ای هس که بشه رفت اونجا و اطلاعات مورد نیاز درباره هر استاد، (استاد دانشگاه یا اساتید مورد نیاز کانونها و انجمن ها) تخصص، رزومه،راه ارتباطی، حوزه کاری و … با قابلیت جستحو، مقایسه، گرفتن خروجی از روی دسته بندی حوزه کاری، موضوعات و … البته استاندارد.
احتمالا جایگزین بسیار مناسبیه برای صفحات معرفی اعضای هیئت علمی هر دانشکده که گاهی فقط حاوی اسم و فامیل اون استاده و حتی یه ایمیل خشک و خالی هم توش نیست. کلی هم مشکل انجمن های علمی، کانون های فرهنگی، دانشجوهای دنبال استادراهنما و … رو حل میکنه. نمونه خارجی هم داره.داخلی اش رو من ندیدم اگر داره. نمیدونم.
۴.۲. داده باز اطلاعات فارغ التحصیلان
(بازم اگر درست تیتر زده باشم)
تو سایت بعضی دانشگاه ها این گزینه هست. البته کجدار و مریزش.
ولی خب یه پلتفرم به درد بخور که توش بشه اسم و اطلاعات تحصیلی و مثلا موضوع پایان نامه و ایمیل و خلاصه اینجور چیزا رو پیدا کرد، خیلی میتونه عالی باشه. هم بایگانی خوبی برا دانشگاهه، هم عالی میشه اگر یه استارتاپ تو حوزه فعالیتش بدونه میتونه تو چه زمینه هایی رو چهارتا فارغ التحصیل اون دانشگاه حساب باز کنه و الخ.
۵. سامانه پاسخگویی مسئولین و سامانه گزارش تخلفات دانشگاهی
مثال نمیخواد دیگه به نظرم. همین که یه جایی باشه من بتونم برم «سوت بزنم» که اقا این مسئول کتابخونه ما کتابا رو بعد تحویل گرفتن شون وارد سیستم نمیکنه و جریمه اش برا من دانشجو میخوره و کاری هم نمیتونم کنم حتی اعتراض!!
نویسنده : خانم بخاری
bokhary.blog.ir
مطالب مرتبط با موضوع در وبلاگ شفافیت برای ایران:
در این لینک مصوبه شفافیت در آموزش عالی آمریکا آمده است که بر اساس آن شفافیت در موارد زیر در خصوص هر دوره آموزشی در موسسات آموزش عالی الزامی است:
۱. سیلابس کامل دوره
۲. رزومه مدرس دوره
۳. گزارش بودجه دوره
۴. توزیع نمرات ترم گذشته دانشجویان آن دوره
و…
شفافیت و دسترسی همگانی به اطلاعات در آموزش عالی می تواند ثمرات و احیانا مضراتی داشته باشد اما به هرحال نیاز به آن روز به روز احساس می شود. لذا نحوه استفاده و کم و کیف آن می بایست مورد مداقه بیشتری قرار گیرد.
از دوستانی که منابع یا مطالبی با این عنوان سراغ دارند تقاضا می کنم ذیل همین پست آنها را به اشتراک بذارند.
با تشکر
در این لینک همان قانون شفافیت آموزش عالی آمریکا تشریح شده است: