شفافیت بانک‌های ایران

ضوابط حداقل استانداردهای شفافیت و انتشار عمومی اطلاعات بانک های دولتی ابلاغ شد

۱۳ تير ۱۳۹۶

ضوابط ناظر بر حداقل استانداردهاي شفافيت و انتشار عمومي اطلاعات توسط مؤسسات اعتباري.pdf (100.2 کیلوبایت)

2 پسندیده

بانک سینا رتبه اول شفاف ترین بانک در سال 95
image

طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، بانکهای دولتی از ابتدای فروردین آینده(97) باید گام به گام خود را طبق این دستورالعمل شفاف کنند. البته برای موسسات اعتباری از 93 شروع شده مثلا

شفافیت بانک مرکزی

امروزه موضوع شفافیت بانک مرکزی تبدیل به یکی از مورد بحث‌ترین موضوعات در زمینه سیاست‌های پولی شده است. عموم مردم نیاز دارند که بانک‌های مرکزی که روزبه‌روز مستقل‌تر از گذشته می‌شوند، از درجه قابل قبولی از شفافیت برخوردار باشند تا همچنان نهادی قابل اتکا باقی بمانند. همچنین، شاخه رو به رشدی از ادبیات مرتبط، به بررسی تأثیرات اقتصادی این افزایش در شفافیت پرداخته است. البته بحث شفافیت و اندازه‌گیری آن به لحاظ کیفی بودن متغیر شفافیت، اندکی پیچیده‌تر شده است؛ چراکه یافتن سنجه‌های مناسب برای اندازه‌گیری آن چندان ساده نیست. اگرچه اقتصاددانانی مانند گراتس و ایجفینگر مطالعات بسیاری در زمینه طراحی و محاسبه شاخصی مناسب برای اندازه‌گیری درجه شفافیت بانک‌های مرکزی انجام داده‌اند، اما پیش از هر چیز لازم است شفافیت بانک مرکزی را به شکلی واضح تعریف کنیم.

گراتس و ایجفینگر شفافیت بانک مرکزی را به‌عنوان محدوده‌ای تعریف می‌کنند که در آن بانک مرکزی تمایل به افشای اطلاعات مربوط به فرآیند تدوین سیاست‌های پولی دارد. علاوه بر این، طبق تعریف دینسر و یچنگرین، می‌توان مقصود از شفافیت بانک مرکزی را اعلام نرخ بهره‌ی کوتاه‌مدت و بلندمدت و همچنین اعلام پیش‌بینی این نهاد از وضعیت اقتصادی آینده تعریف کرد. برای مثال فدرال رزرو، بانک‌های مرکزی نیوزلند، نروژ و سوئد سال‌هاست که پیش‌بینی خود از نرخ تورم، بیکاری و رشد اقتصادی را اعلام می‌کنند. اگرچه، امروزه این مسئله تنها محدود به تعداد کمی از کشورها نیست و کشورهای زیادی در راستای افزایش شفافیت بانک‌های مرکزی خود گام برمی‌دارند.

در ادبیات اقتصادی در پیرامون موضوع شفافیت بانک مرکزی، مزایای بسیاری برشمرده‌اند؛ از جمله این مزایا می‌توان به برخی موارد اشاره کرد:
۱) این افزایش شفافیت خود، بخشی از یک تغییر بزرگ‌تر در ساختارِ حکومت‌هاست. چراکه امروزه در تمام جهان، مردم خواستار شفافیت بیشتر از جانب نه‌تنها بانک‌های مرکزی، که تمام مقامات رسمی کشورها هستند. بنابراین بانک‌های مرکزی نیز بنا به درخواست عموم مردم، ناگزیر از افشای بسیاری از اطلاعات بااهمیت در تصمیم‌گیری‌های فعالین اقتصادی هستند.

۲) اگر بانک‌های مرکزی تمایل به استقلال بیشتر از دولت داشته باشند، شفافیت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عواملی عمل می‌کند که تحقق هدف استقلال را ممکن می‌سازد.

۳) شفافیت بانک مرکزی، بازارها را قادر می‌سازد تا نسبت به تصمیمات این نهاد و همچنین سیاست‌ها، واکنش‌های سریع‌تر و روان‌تری بروز دهند.

۴) شفافیت بانک مرکزی تعهدات این نهاد را قابل اتکاتر می‌کند. برای مثال، اگر هدف بانک مرکزی رسیدن به یک نرخ تورم پایین و البته باثبات‌تر باشد، این هدف در صورتی برای فعالین اقتصادی قابل اتکا و باورپذیر خواهد بود که بانک مرکزی، توضیحات روشنی از جزئیات برنامه‌های خود در اختیار افراد بگذارد

۵) این تعهد و شفافیت به‌نوبه خود، باعث می‌شود بانک مرکزی در شرایط خاص (نظیر بحران‌های اقتصادی) با آزادی عمل بیشتری عمل کرده و در صورت لزوم، موقتاً از اهداف بلندمدت خود منحرف شود. از طرف دیگر، این انحراف باعث نگرانی عموم نخواهد بود، چراکه افراد می‌دانند این انحراف موقتی بوده و مشکلی در راستای پیگیری اهداف بلندمدت بانک ایجاد نخواهد کرد. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که شفافیت باعث افزایش انعطاف‌پذیری سیاست‌ها نیز خواهد شد.

منبع: خبرنامه شفافیت و مقابله با فساد، شماره 11، مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه