مباحث زیر در گفتگو با یکی از پزشکان کشور پیرامون مستند ترخیص مطرح شد:
ردیف
عنوان
توضیح
1
نظام سلامت فقط پزشکان نیستند. عوامل متنوعی نظام سلامت را شکل میدهند.
عوامل مختلفی نظام سلامت کشور را تشکیل میدهند، از جمله پرستارها، بهیارها، عوامل اداری، تکنسینها.
نمیتوان همهی خوبها و بدهای کل نظام پزشکی کشور را به پای پزشکها گذاشت.
چرا کسی به انگیزههای پایین عوامل دیگر دخیل در نظام پرستاری، از جمله حقوق و مزایای پایین نسبت به زحمتی که انجام میدهند، نمیپردازد؟ چرا دخالت عواملی جز پزشک را در برآیند خروجی نظام سلامت و ارزیابی آن دخیل نمیکنیم؟
چرا در مقایسههای ایران و دیگر کشورها نمیگویند هزینه ویزیت یک فوق تخصص در ایالات متحده حداقل 200 دلار است؟
چرا حاشیههای نظام سلامت را بررسی نمیکنیم؟ موارد مهمتری در سیستم سلامت غیرشفاف است من جمله واردات و تولیدات تجهیزات پزشکی که سود مالی کلانی برای واردکننده ها و تولیدکننده ها دارد و همگان از آن غافلند
2
همهی پزشکها بد نیستند. تر و خشک را با هم نسوزانیم.
یک حساب کتاب سرانگشتی کنیم. این روزها شمارهی نظام پزشکی رسیده به 160.000؛ یعنی از ابتدای صدور نظام پزشکی ما این تعداد پزشک داشتهایم، فرض کنیم 40.000 نفر فوت شدهاند، 80.000 نفر هم پزشک عمومی هستند، 40.000 نفر متخصص و فوق تخصص میمانند (با نگاه خوشبینانه)
این مستند طوری نشان میدهد که گویی همهی این 40.000 بد و ظالم و زیرمیزیگیر هستند.
واقعا اینطور نیست. یک جمعیت مثلا 2000 نفری هستند که همینها شریانهای اصلی نظام سلامت را در بخشهای مختلف، از رأس وزارت تا واردات لوازم و تجهیزات و دارو و توزیع و پخش و سهام و بیمه و … را در دست دارند.
بقیهی قشر پزشکان واقعا پاک و زحمتکش هستند.
البته توجه داشته باشید، وقتی یک متخصص جراحی برای یک عمل آپاندیس 40.000 تومان میگیرد، انتظار دارید زندگیاش را چطور بگذارند.
وقتی منِ فوق تخصص حساب میکنم میبینم برای هر ویزیتم با رقمی حداکثر یک پنجم تعرفه بخش خصوصی که اون هم یکسال بعد و گاهی دیرتر پرداخت میشود، امکان حضور در بیمارستان خصوصی (به خاطر سهام نداشتن یا نفوذ نداشتن یا …) یا مجوز تاسیس مطب (به خاطر این که مجوز بدهند، بازار خودشان کساد میشود) را ندارم، چطور زندگی بگذارنم بعد از بیش از 20 سال درس خواندن!
قشر متخصص و فوق تخصص قشری نیستند که روی زمین مانده باشند و از سر ناچاری بخواهند به این وضعیت تن بدهند. کمتر کسی از دورهی ما الان در ایران مانده، همه رها کردهاند و رفتهاند. حتی جاهایی که رفتهاند پول کمتری برایشان دارد، ولی عزت و احترامشان محفوظ است.
3
زیرنویس جهتدار شبکه مستند
در زیرنویس شبکهی مستند از مخاطب پرسیده شده که به نظر شما دلیل بالا بودن خطای پزشکی در ایران چیست؟
مطمئن هستید خطای پزشکی در ایران نسبت به دیگر کشورها بالاست؟ لطفا منبع مورد استناد خود را ارائه دهید؟
بر فرض که خطای پزشکی در ایران بالا باشد، چرا علت فرضی بالا بودن خطای پزشکی در ایران باید همان گزینههایی باشد که در نظرسنجی مطرح شده است؟
این رویکرد به بررسی یک مسئلهی مهم علمی چیزی جز عوامفریبی نیست و دردی دوا نمیکند.
4
مستند اساسا به تقبیح پزشکان میپردازد تا به طرح مسئلهی شفافیت
در طول مستند بیشتر با آه و ناله مواجه هستیم که همه در راستای تقبیح پزشکان همجهت شدهاند. اما واقعیت جامعهی پزشکی اینطور نیست. (در قسمتهای قبل اشاره شد.)
وقتی مستند تمام میشود، با یک حرف اساسی در زمینهی شفافیت نظام سلامت مواجه نمیشویم.
اتفاقا معتقدم اگر شفافیت باشد، به نفع من است. من که در دورههای مختلف تحصیلم از ابتدا تا فوق تخصص رتبه اول بودهام، حتما شفافیت در این زمینهها و در زمینه کاری که دارم انجام میدهم به نفعم است و از آن استقبال میکنم.
مفهوم شفافیت را با درگیر کردن آن در تقبیح پزشکان (که آن هم صحیح نیست) بین جامعه پزشکی و نظام سلامت کشور خراب نکنید.
سلام
نقد چه کسی است؟ حداقل مدرک و شغلش چیست؟
متأسفانه پزشکان عمدتا در مقابل هر انتقادی سریع گارد میگیرن و بر نمیتابند.
اتفاقا میگویند نظام سلامت فقط پزشک نیست بنده هم موافقم برای همین پیشنهاد میکنم پزشکان در امور مدیریتی و سیاستگذاری که مرتبط با آنها نیست دخالت نکنند و بگذارند اهالی آن کار خودشان را بکنند. متأسفانه در شرایط فعلی خود پزشکان هستند که در هر سوراخ سمبهای که بتوانند دخالت میکنند و بنابراین ما به هرجا انتقاد کنیم توهین به پزشکان تلقی میشود!
خوب مسلما ایشون برداشت خودشون رو داشتن صرفا و برداشت منصفانهای هم نیست. مثلا این مستند 2 تا سوژه اصلی داشت که در سوژهی اولی پزشک مقصر بود و در سوژهی دوم پزشک مظلوم واقع شده بود و مستند به درستی اشاره کرد که در نبود شفافیت پزشکان نیز مظلوم واقع میشوند. بنابراین جبههگیری اصلی این پزشک که میگویند این فیلم فقط سیاهنمایی کرده به نظر بنده محلی از اعراب نداره و متأسفانه از عدم نقدپذیریشون هست.
متأسفانه ذرهای هم امید به این عزیزان ندارم که بخواهم مثلا مکتوب کنم در جواب انتقاداتشون. صرفا برای کسی نوشتم که شاید بعدا اینجا را بخواند. احتمالا در باب بندهای دیگر حرفهاشون هم میشود پاسخ داد که به همین مختصر بسنده میکنم. پیشنهادم این است که در اکرانهای خصوصی یا عمومی که انجام میشه خود مستندساز یا مثلا بنده هم حضور داشته باشیم که بشه از مستند دفاع کرد و دوستان یک طرفه به قاضی نروند.
یا مثلا این مستند هیچ حرفی از زیرمیزی نزده! نمیدونم یهو زیرمیزی رو از کجا آوردن؟ احتمالا نقدشون به میزگرد برنامه شبکه مستند هست که هیچ ربطی به خود مستند نداشت و به نظر بنده هم علمی نبود و تهیهکنندگان مستند در اون میزگرد هیچ نقشی نداشتن.